Netcongestie: dit moet jij als ondernemer weten

De krantenkoppen zeggen het: ons net is overbelast. Oftewel, we hebben te maken met netcongestie. Daardoor kunnen veel bedrijven geen nieuwe netcapaciteit krijgen voor groei, het opwekken van duurzame energie en het laden van elektrische auto’s. Misschien zit jij ook met netcongestie, of krijg je er in de toekomst mee te maken. 

Als je hier slim mee omgaat, hoeft het je niet in de weg te zitten. En kan het je zelfs geld opleveren! We leggen alles uit wat je als ondernemer moet weten.

Wat is netcongestie precies en wat is de oorzaak?

Ons land elektrificeert. En dat is maar goed ook. Het is een teken dat de energietransitie in volle gang is. Maar het brengt ook een probleem met zich mee: netcongestie. Er is sprake van netcongestie als de vraag naar elektriciteit of het aanbod ervan groter is dan het elektriciteitsnetwerk kan transporteren.

Netcongestie heeft drie oorzaken.

Allereerst gebruiken we steeds meer stroom. Onze bevolking groeit en we worden steeds welvarender. En we elektrificeren steeds meer. Huishoudens en bedrijven gaan van het gas af. En van de benzine. De vraag neemt dus doe.

Aan de aanbodkant is er ook iets gaande. We wekken met z’n allen steeds meer duurzame energie op. Ons stroomnet wordt dus twee richtingen op gebruikt: we nemen af en leveren terug. Terwijl ons stroomnet juist gebouwd is om elektriciteit van de energiecentrale naar de gebruiker te vervoeren: eenrichtingsverkeer. En die duurzame stroomproductie is ook nog eens volatieler, afhankelijk van het weer. 

Ten slotte verschuift het zwaartepunt op het stroomnet. Nu zijn de kabels bij de energiecentralesdikker. Hoe dichter bij de afnemer, hoe dunner ze worden. Een beetje zoals je bloedvaten. In dunbevolkte gebieden zijn de kabels het dunst. Terwijl dat juist goede plekken zijn voor zonnestroom en windenergie. Daar is het energienet dus niet op gemaakt. 

Welke problemen levert netcongestie op?

Netcongestie remt de energietransitie. We willen meer duurzame energie opwekken, maar het elektriciteitsnet laat dat niet toe. Zo kan het gebeuren dat duurzame energie-opwekkers – zoals zonnepanelen en windmolens – tijdelijk worden uitgeschakeld als er te veel stroom het net op komt. Zonde van de stroom en zonde van de misgelopen inkomsten die bedrijven anders zouden krijgen bij teruglevering. 

In bepaalde gebieden mogen zelfs geen duurzame energieprojecten meer gerealiseerd worden. Zit jij als ondernemer in zo’n gebied, dan krijg je vaak geen toestemming van om energie terug te leveren aan het net. Jammer als je net van plan bent zonnepanelen te plaatsen. 

Onderstaande kaart toont aan waar netcongestie dreigt (geel), waar de Autoriteit Consument en Markt (ACM) structurele netcongestie eraan komt (oranje) en waar al structurele netcongestie heerst en dus geen nieuwe aanvragen voor levering aan het net worden goedgekeurd (rood). De kaart is een stuk roder dan een halfjaar geleden.

Netcongestie ‘invoeding’, Netbeheer Nederland, 19 januari 2023

Maar ook als je meer stroom wilt afnemen, bijvoorbeeld omdat je je bedrijfsactiviteiten wilt uitbreiden of omdat je laadpalen wilt plaatsen, kan netcongestie roet in het eten gooien. Op onderstaande kaart zie je waar de probleemgebieden zich bevinden. Ook deze kaart is een stuk minder rooskleurig dan een halfjaar geleden.

Netcongestie ‘afname’, Netbeheer Nederland, 19 januari 2023

Kortom: netcongestie zorgt ervoor dat je als ondernemer in bepaalde gebieden geen groene energie mag terugleveren aan het net en/of dat je geen extra netcapaciteit kunt krijgen. 

Hoe kun je netcongestie omzeilen?

Er gloort hoop aan de horizon. Als je – ondanks netcongestie aan de ‘invoeding’-kant – toch zonnepanelen wil plaatsen, dan kun je ervoor zorgen dat je helemaal geen stroom teruglevert aan het net. Bijvoorbeeld door stroom direct zelf te gebruiken of door het op te slaan. Dat kan in een batterij of in de accu’s van elektrische auto’s.

Scheelt ook nog eens een hoop geld!

Als er netcongestie heerst aan de ‘afname’-kant kun je voor je eigen energieproductie zorgen, bijvoorbeeld met zonnepanelen. Door je verbruik af te stemmen op je eigen productie, door batterijen te plaatsen of door slim gebruik te maken van de accu’s van elektrische auto’s, maak je zoveel mogelijk gebruik van je eigen energie. Zo kun je meer doen met je huidige netaansluiting. 

Je hoeft dat allemaal niet zelf te organiseren, hoor. Met slim energiemanagement en gecontroleerde energieopwekking en -gebruik, regelt FIMIH het voor je. We gebruiken het concept ‘dynamic load balancing’ om energie zo slim mogelijk te verdelen tussen je apparaten, je eventuele batterij en je elektrische auto’s. 

Dus: door slim met je eigen opwek, batterijen en verbruik om te gaan – met behulp van FIMIH’s slimme energiemanagement – kun je netcongestie omzeilen. 

Hoe kun je verdienen aan netcongestie?

Netcongestie is niet alleen een probleem. Het is ook een kans. Vooral als je grootverbruiker bent met aanzienlijke flexibiliteit, maar straks ook als kleinere ondernemer. 

Als je grootverbruiker bent en je bent aardig flexibel in je energievraag en -aanbod, dan kun je je registreren als ‘Congestion Service Provider’ (CSP). Als CSP kun je deelnemen aan GOPACS. Op dit platform werken netbeheerders en marktpartijen samen om congestie ter verminderen. 

Je wordt dan betaald om je energievraag of je energieaanbod wat te verlagen als er congestie op het net is. Heb je een batterij, dan kun je hier nog beter op inspelen. 

Ben je kleinere ondernemer, dan kun je binnenkort ook meehelpen. De ACM heeft er namelijk voor gezorgd dat CSP’s als bemiddelaar mogen optreden tussen netbeheerder en ondernemers. De CSP handelt namens de ondernemers. Je wordt als ondernemer in een gebied gevraagd je invoeding te verschuiven naar buiten de topdrukte. De CSP biedt het vrijgekomen vermogen gebundeld aan netbeheerders aan in ruil voor een vergoeding. 

Zo kunnen netbeheerders ondernemers die op de wachtlijst staan voor extra netcapaciteit tóch goedkeuring geven. 

Dus: door je stroomverbruik en -levering flexibel te maken, kun je geld verdienen én de energietransitie vooruithelpen. 

Wil je meer weten? Plan dan een kennismakingsgesprek in!